Het beleid van het uitvoeren van korte straffen zonder de voorziene detentiehuizen heeft geresulteerd in een verdere overbelasting van de bestaande gevangenissen. Gedetineerden die een straf onder de drie jaar uitzitten, worden noodgedwongen ondergebracht in “klassieke gevangenissen”. Dit veroorzaakt een kettingreactie van problemen, waarvan agressie, gebrekkige hygiëne en grondslapers de meest in het oog springende zijn.

Met een overbevolking van 13% (!) worden de reeds beperkte middelen (na besparingen door Michel I) binnen de gevangenissen uitgerekt tot het uiterste. Dit heeft niet alleen invloed op de levensomstandigheden van de gedetineerden, maar plaatst ook een aanzienlijke last op het gevangenispersoneel. De resulterende spanningen en ongemakken binnen de gevangenismuren dragen bij aan een onveilige en ongezonde omgeving voor zowel gedetineerden als gevangenispersoneel, wat de job onaantrekkelijk maakt en dat maakt het des te lastiger nieuwe en gerenoveerde gevangenissen zoals Haren, Ieper en Dendermonde-hulp te voorzien van voldoende personeel om de o zo nodige leegstaande cellen te kunnen benutten.

Het ontbreken van detentiehuizen leidt niet alleen tot overbevolking elders, maar heeft ook invloed op de doeltreffendheid van het systeem van korte straffen, waarbij gedetineerden baat hebben bij een meer gerichte aanpak. Deze aanpak omvat een persoonlijke opvolging van gedetineerden door detentiebegeleiders en programma's voor rehabilitatie, re-integratie en responsabilisering, wat in de huidige omstandigheden in de klassieke gevangenissen totaal onmogelijk is.

De staking op 12 januari heeft tot doel om niet alleen de pijnpunten van de overbevolking bloot te leggen, maar ook de noodzaak van een beleidsmatige heroverweging te benadrukken met betrekking tot het investeren in personeel in alle categorieën, om er op die wijze toe te komen dat de negatieve spiraal doorbroken kan worden en het recidivecijfer in dalende lijn gaat.

Het is immers onze overtuiging dat zo lang de detentieschade voor gedetineerden en personeel op het huidige peil blijft, niemand beter uit de gevangenis komt dan dat die erin gestopt werd, of binnengestapt is om aan diens shift te beginnen.

Robby De Kaey