In het nieuwe regeerakkoord lezen we dat er terug zal geïnvesteerd worden in De Lijn. Als vakbond kunnen wij enkel verheugd zijn dit nieuws te horen. Toch maken wij hierbij enkele kanttekeningen.

Investeringsbudget

Volgens het ‘centenboekje’ komt er voor 400 miljoen euro extra investeringsgeld. Dit zal hoofdzakelijk naar de vergroening van de vloot gaan, maar het zal daarnaast ook dienen om de achterstand van het broodnodig onderhoud in te halen. De vraag zal nu zijn of De Lijn dit kan realiseren. Het is een understatement te zeggen dat de nood hoog is: onze bussen zijn nog nooit zo oud geweest en tramsporen zijn dringend aan vervanging toe.

Exploitatiebudget

Deze middelen zijn, vanuit ons standpunt gezien, de belangrijkste. Het versterken van de sector en ervoor zorgen dat we voldoende personeel hebben om al het werk te doen, is essentieel om De Lijn in beweging te houden. Bij het inkijken van het centenboekje, stellen wij echter vast dat de middelen maar met mondjesmaat binnenkomen en stijgen naarmate de legislatuur vordert. Alsof de noden vandaag niet dringend genoeg zijn. In 2025 is er zelfs in geen bijkomend budget voorzien. Om te kunnen doen wat eigenlijk van ons verwacht wordt, hadden wij een toegevoegde besteding van minimum 100 miljoen euro op jaarbasis vooropgesteld. Voor een legislatuur zou dat 500 miljoen euro betekenen. Niettemin komt er maar 325 miljoen euro onze richting uit.

Voor de significante veranderingen waarop onze medewerkers en reizigers alle hoop hadden op gesteld, zal het dus maar een bescheiden tegemoetkoming worden. Desondanks is het niet allemaal bedroevend. De extra gelden die er komen, doen ons uiteraard plezier. Hopelijk is de ommekeer ingezet na jarenlang besparen en zal het groeipad ook blijvend stijgen. Het feit dat er met geen woord gerept wordt over ‘budgetneutraliteit’, is veelbelovend.

Niet alles terug te brengen tot budget

Hoe belangrijk budgetten ook zijn om beleid uit te voeren, niet alles is terug te brengen tot het uitgeven van geld. Zo valt het ons op dat het Vlaams regeerakkoord eveneens verwijst naar de vervoersautoriteit. ACOD TBM ging ervan uit dat deze discussie afgerond was in het kader van het openbare dienstencontract, dat afgesloten is in de vorige regeerperiode, goed wetende dat NVA toen in de meerderheid zat en dit mee heeft onderschreven. Wij zullen dit van nabij opvolgen.

Er is nog meer dat ons verrast: het opentrekken van het ODC “in afwachting van de verlenging”, vinden wij op zijn zachtst gezegd merkwaardig, gezien een tussentijdse evaluatie reeds voorzien werd in het ODC. Waarom dit aanhalen? Het vervroegd openstellen van het ODC, met eventuele benchmark tot gevolg, kunnen wij ons momenteel moeilijk permitteren.

Wij hebben nog enkele punten opgemerkt in het regeerakkoord die voor interpretatie vatbaar zijn en die dus onze aandacht zullen vereisen de komende jaren.

Conclusie

Het is voor ons aangenaam te horen dat de budgetneutraliteit eindelijk wordt losgelaten. Omdat in de begroting voor exploitatie niet het gevraagde bedrag werd opgenomen, zullen wij De Lijn zeker aanspreken als we merken dat de middelen niet correct worden aangewend.

Wat de overige punten in het regeerakkoord aangaat, zal veel afhangen van wie de tekst leest en hoe deze persoon hem interpreteert. Wij staan voor een sterke openbare dienst die allesomvattend werkt binnen het vervoerslandschap in Vlaanderen. Wij zullen dan ook niet aarzelen om te reageren als dit terug in vraag wordt gesteld.

Stan Reusen