Net als alle vakbondsafgevaardigden in de entiteiten, hebben uw secretarissen en adjuncten niet stil gezeten. De voorbije weken moesten we samen vele coronasituaties aanpakken en naar oplossingen zoeken, vrijwel altijd met succes. We hadden ook verscheidene online-overlegmomenten via de Teams-applicatie. Dit lukte wonderwel op technisch vlak. Zijn we op naar een nieuwe tijd?

Op 27 april was er een informeel online-overleg met het Sectorcomite XVIII over alleen de coronasituatie en de opstartfases van de exit in de entiteiten, departementen en agentschappen. We waren na 3,5 uur vergaderen teleurgesteld in de regering en de Vlaamse overheid. Ze hebben duidelijk niet de regie in handen om een globaal afsprakenkader te maken dat de opstartfases kan omzetten in algemene richtlijnen voor alle entiteiten. Het is nochtans belangrijk over een globaal en uniform kader te beschikken dat de entiteiten van de Vlaamse overheid kunnen verfijnen voor de eigen werking. We zien dat de opstart nog niet volledig concreet is uitgewerkt en dat de beschermingsmaatregelen en het materiaal op zich laten wachten.

De ACOD neemt zelf het initiatief

De ACOD en de twee andere vakbonden vroegen gezamenlijk dat het Hoog Overleg Comité (HOC) in spoed zou bijeenkomen. Ook de welzijnscomités in Brussel en in de provincies moeten online overleggen over de nieuwe maatregelen.

De ACOD schreef ook het voorzitterscollege aan om dit te bespreken en overleg te hebben. Dit voorzitterscollege bestaat uit een heel select groepje leidend ambtenaren met leden uit de regeringspartijen en is dus een verlengstuk van de Vlaamse regering. Zij hebben heel wat invloed, maar kennen ook (meestal) de situatie op de werkvloer. We stelden vast dat dit bij de kabinetsafgevaardigden heel wat minder is.

Daarnaast stuurden wij alle Vlaamse departementen en agentschappen een gepersonaliseerde mail om de concrete opstartplannen op te vragen en met het voorstel hierover online-overleg te organiseren voor de opstart. We kregen heel wat reacties, sommige nogal droog en kort, andere enthousiast omdat de leidend ambtenaren zich gesteund voelen door ons. Hopelijk kunnen wij ons ook door hen gesteund voelen.

Na het informeel overleg werden richtlijnen gestuurd naar de entiteiten en werd het personeel op de hoogte gebracht. Het plan werd opgesteld door het crisismanagementteam van de Vlaamse overheid, in samenspraak met de kern van het voorzitterscollege en na een bevraging van de leidend ambtenaren en crisisverantwoordelijken in de entiteiten.

De vraag over de extra twee maanden ouderschapsverlof moest nog worden besproken in de federale ministerraad. Het zal er vermoedelijk doorkomen (of goedgekeurd zijn wanneer je dit leest), maar dan moet de regelgeving eerst nog aangepast worden.

De heropstart

Vanaf 4 mei begon ook bij de Vlaamse overheid een geleidelijke versoepeling van de coronamaatregelen. Maximaal telewerk blijft nog tot en met 8 juni de norm. Alleen voor taken die je niet van thuis uit kunt doen, ga je vroeger het terrein op of naar een kantoorgebouw.

Na de Nationale Veiligheidsraad van vrijdag 24 april besliste het Crisiscentrum van de Vlaamse overheid (CCVO) om stapsgewijs naar de werkvloer terug te keren. Voorlopig zijn er drie fases. De vooropgestelde timing voor aanpassing van maatregelen kan worden bijgestuurd en maatregelen kunnen ook worden teruggeschroefd, wanneer blijkt dat dit nodig is.

Fase 1: vanaf 4 mei

• Heb je een functie waarbij je het grootste deel van je werkzaamheden uitoefent buiten de kantoorgebouwen (bijvoorbeeld werfopvolging, terreinwerkers, bepaalde inspectie- en controlefuncties…)? Dan ga je – als dat nog niet het geval was – weer volledig op het terrein aan de slag. Je blijft wel thuis werken voor de administratieve activiteiten.
• De gebouwen van de Vlaamse overheid blijven beperkt open op weekdagen (9 tot 16 uur), en enkel voor collega’s die er voor hun functie expliciet aanwezig moeten zijn.

Fase 2: vanaf 11 mei

• Heb je een functie met taken die je niet allemaal van thuis uit kan uitvoeren? Dan ga je vanaf 11 mei voor die taken opnieuw naar de kantoorgebouwen. Bekijk samen met de leidinggevende de concrete werkafspraken.
• Ook face-to-face dienstverlening, waarbij medewerkers in contact komen met burgers, is dan opnieuw mogelijk, op voorwaarde dat de nodige beschermingsmaatregelen aanwezig zijn.
• Je blijft activiteiten in de kantoorgebouwen maximaal combineren met telewerk.
• Vanaf 11 mei gaan de gebouwen van de Vlaamse overheid weer ‘normaal’ open voor de eigen medewerkers die weer naar de kantoorgebouwen mogen komen en beperkt voor bezoekers.

Fase 3: vanaf 8 juni

Hoe een geleidelijke terugkeer naar de werkvloer vanaf 8 juni mogelijk is voor alle medewerkers van de Vlaamse overheid, wordt nog bekeken.

Risicogroepen

In elke fase gebeurt het opnieuw opstarten van niet-thuiswerkactiviteiten met bijzondere aandacht voor veilige werkomstandigheden. De entiteit zal hiervoor de nodige maatregelen treffen na een risicoanalyse met de preventiedienst en in dialoog met medewerkers. Blijf zelf de richtlijnen respecteren om besmetting te voorkomen.

• Behoor je tot een risicogroep of woon je samen met iemand die tot een risicogroep behoort? Bespreek met de leidinggevende hoe je veilig aan het werk kan.
• Ook als je je zorgen maakt over de combinatie met je privéleven (opvang kinderen, mantelzorg…) kun je dit met de leidinggevende bespreken.

Praktisch

• We blijven zeker tot 8 juni maximaal digitaal en op afstand vergaderen en samenwerken. Niet-essentiële vergaderingen die niet van op afstand kunnen plaatsvinden, vinden tot nader order niet plaats.
• Alleen essentiële vergaderingen en overlegmomenten die niet op afstand kunnen, hebben plaats in de kantoorgebouwen. In een vergaderzaal mag maximaal de helft van de stoelen ingenomen zijn en moet 1,5 meter afstand tussen aanwezigen gegarandeerd worden.
• Grote bijeenkomsten en evenementen kunnen al zeker niet tot en met 31 augustus. De auditoria, polyvalente ruimtes en binnentuinen in de gebouwen van de Vlaamse overheid kunnen niet gereserveerd worden.
• Opleidingen gebeuren nog steeds maximaal digitaal en op afstand. Alle opleidingen uit het aanbod van het Agentschap Overheidspersoneel worden tot en met 31 augustus digitaal georganiseerd of uitgesteld als het niet anders kan.
• Dienstreizen naar het buitenland blijven tot nader order niet mogelijk. Binnenlandse dienstreizen worden beperkt, ze kunnen alleen als ze absoluut noodzakelijk zijn voor het werk.
• De uitgangspunten zijn de volgende.
• De dienstverlening blijft nog steeds maximaal gegarandeerd.
• De veiligheid, zowel tijdens het woon-werkverkeer als op het werk, is belangrijk.
• De Vlaamse overheid houdt in haar beslissing om werknemers te laten terugkeren naar de werkvloer ook rekening met de beslissingen die in andere sectoren worden genomen, zoals onderwijs, kinderopvang en openbaar vervoer. Naast veilige omstandigheden staat ook een realistische balans werk-privé voorop.

Deze beloften en plannen worden maximaal opgenomen door de entiteiten. Slechts enkelen proberen er zich aan te onttrekken. Maar dan is er nog steeds uw ACOD.

Jan Van Wesemael, Chris Moortgat, Sylvia L'homme, Geert Dermaut, Eddy Hendryckx, Ingrid Moens