ACOD Overheidsdiensten krijgt deze dagen opvallend veel vragen van haar leden in het beleidsdomein Omgeving. Aanleiding voor de onrust is de aankondiging van Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir dat zij de milieu -en handhavingsdiensten binnen het beleidsdomein Omgeving wil samenvoegen.

Op voorstel van de minister van Omgeving werd de fusie voorgelegd op de ministerraad van de Vlaamse regering. Er wordt verwezen naar het Vlaams Regeerakkoord 2019-2024, waar sprake is van een proefproject om een beperkt aantal inspecties die vergelijkbare opdrachten hebben, samen te voegen. Ook de Beleidsnota Justitie en Handhaving 2019-2024 bevat een gelijkaardige passage om een dergelijk proefproject van het samenvoegen van bestaande inspecties op te starten.

Naar aanleiding van enkele specifieke dossiers, waaronder niet in het minst het PFAS-dossier en inbreuken op de mestwetgeving, vindt minister Demir het aangewezen om een beperkt aantal inspectiediensten die binnen haar bevoegdheden vallen en vergelijkbare opdrachten hebben, samen te voegen. Het gaat hier echter niet over een louter proefproject zoals vermeld in het regeerakkoord, maar meteen over een effectief transitietraject.

Concreet wordt een samenvoeging beoogd van:
- de Afdeling Handhaving van het departement Omgeving
- de inspectiediensten en handhavers van ANB, VLM, VMM en OVAM
- de voor deze overdracht noodzakelijke management ondersteunende diensten (MOD), naar het departement Omgeving.

Dit traject zal onder voogdij van minister Demir door de secretaris-generaal van het departement Omgeving voorbereid worden met de betrokken entiteiten. Er wordt een gefaseerd plan van aanpak uitgewerkt. Daarbij wordt rekening gehouden met de aanbevelingen uit de verschillende audits van deze inspectiediensten, die tegen april gekend moesten zijn. De Vlaamse regering gaat principieel akkoord met de deze hervorming en aanpak.

Bezorgde personeelsleden

De geplande fusie roept uiteraard veel vragen op bij de betrokken personeelsleden. In het verleden is immers meermaals gebleken dat met een fusie ook meteen een besparings-oefening wordt gemaakt. Minister Demir stelde in de media dat bovenop de reeds 255 inspecteurs over de organisaties heen, nog eens 18 inspecteurs aangeworven zullen worden.

Dat is een doekje voor het bloeden, iedereen weet dat er de voorbije periode veel meer koppen werden bespaard door de Vlaamse regering. Momenteel zitten de inspectiediensten binnen de entiteiten verspreid over geheel Vlaanderen. Het personeel vraagt zich dan ook af of deze fusie gevolgen zal hebben voor zijn standplaats.

Voorts is het nog niet duidelijk wie allemaal betrokken zal zijn bij deze fusie. In eerste instantie duidelijk de inspecteurs en toezichthouders, maar wat met de ondersteunende administratieve diensten? In de entiteiten worden de taken momenteel door personeelsleden van verschillende niveaus uitgevoerd. Hoe zal men deze verschillen aanpakken bij een fusie? De wetgeving is zeer divers en complex. De vrees leeft dan ook dat de opgebouwde expertise binnen een specifieke entiteit zal verwateren in het groter geheel.

Op de vele vragen van de personeelsleden kan men gewoon niet antwoorden, ook de leidend ambtenaren van de betrokken entiteiten blijken voorlopig niets meer te weten dan wat er in de media is verschenen.

Dringend overleg nodig

Het is duidelijk dat er dringend nood is aan een beleidsdomein-breed overleg. ACOD Overheidsdiensten vroeg daarom reeds een BDOC Omgeving (Beleidsdomein Overleg Comité) samen te roepen, waar alle leidend ambtenaren van het beleidsdomein aanwezig of vertegenwoordigd zijn.

De secretaris-generaal van het departement Omgeving, Peter Cabus, stelde als voorzitter van het BDOC Omgeving dat het pas zinvol is een overleg te plannen op het ogenblik dat met kennis van zaken het dossier kan besproken worden. Over verschillende elementen bestaat nog onduidelijkheid, dit vraagt nog verder overleg met het kabinet van minister Demir. We mogen ervan uitgaan dat dit op zeer korte termijn zal gebeuren.

En nu?

In afwachting van het BDOC Omgeving, zullen we deze aangekondigde fusie alvast agenderen op elk EOC (Entiteit Overleg Comité) van de betrokken entiteiten. Op die manier hopen we een eerste analyse te kunnen opmaken, niet in het minst van wat de impact van deze fusie zal betekenen voor het personeel. We houden jullie op de hoogte.

Jan Van Wesemael