Na 15 maanden van radiostilte, vond op 29 maart 2023 een hoorzitting plaats bij het Grondwettelijk Hof waarin het verzoekschrift tot vernietiging van het decreet inzake de continuïteit van de dienstverlening van de VVM De Lijn in geval van staking werd behandeld.

Het verzoekschrift werd al op 15 december 2021 in gemeenschappelijk vakbondsfront ingediend en kreeg nu dus eindelijk gehoor. Je kon er begin 2022 een artikel over lezen in de Tribune.

Het omstreden decreet kwam ten eerste tot stand na een voorstel van Vlaams minister voor Mobiliteit Lydia Peeters en werd goedgekeurd in het parlement zonder ernstig overleg met de sociale partners.

Daarnaast druist het op verschillende vlakken in tegen het stakingsrecht en betekent het ook een aanzienlijke inperking van de vrijheid van meningsuiting. Dat de essentiële beroepscategorieën 72 uur op voorhand hun voornemen tot staken of werken moeten overmaken, legt de druk op het al dan niet ondersteunen van een actie op de persoon en niet meer op de groep. Het recht van een individu om zich aan te sluiten bij een piket of groep gaat hierdoor volledig verloren. Eenmaal de keuze kenbaar is gemaakt aan De Lijn, kan deze ook niet meer aangepast worden.

ACOD TBM meent bovendien dat de Vlaamse regering ver buiten haar bevoegdheid treedt met het invoeren van deze bepalingen. Dat zij uit is op het regelen van het arbeidsrecht en de arbeidsverhoudingen, is zo klaar als een klontje. Uit het feit dat de decreetgever het principe van continuïteit van de dienstverlening enkel beoogt ‘in geval van staking’, kunnen wij afleiden dat het eigenlijk te doen is om het stakingsrecht is, en niet om het stads- en streekvervoer. Voor alle andere vormen van overmacht wordt het wel aan De Lijn overgelaten hoe het vervoersaanbod moet worden geregeld. Daarbij is het decreet enkel van toepassing op de personeelsleden van De Lijn, niet op de pachters.

We mogen ook niet vergeten dat het bereik van De Lijn, en dus ook van de stakingen, stelselmatig afneemt en dat zal blijven doen door de invoer van het decreet Basisbereikbaarheid. Op de helft van het net van De Lijn rijden bussen die verpacht zijn en het globale vervoersaanbod zal slinken (1 op 5 bushaltes zullen verdwijnen!) door de uitrol van dit decreet.

Onze advocaten hebben deze hoorzitting zorgvuldig voorbereid en hebben zeer sterke argumenten kunnen naar voren brengen. Het Grondwettelijk Hof zal zich nu buigen over de zaak en zal zich hierover uitspreken over een drietal maanden.

Wat de uitkomst ook zal zijn, wij zullen blijven strijden voor de rechten van onze werknemers en van onze reizigers en zullen ons niet neerleggen bij de minimale dienstverlening.

Stan Reusen