ACOD LRB staat voor heel wat uitdagingen die in de volgende congresperiode moeten aangepakt worden. Normaal gezien planden we op 19 en 20 maart 2020 ons congres om die grondig te bespreken. Als gevolg van de Coronacrisis kon dit helaas niet plaatsvinden. In dit artikel lees je hoe dan ook onze plannen, die we wellicht op een later moment dit jaar met jullie zullen aftoetsen.

De toekomst van onze pensioenen

Op basis van een historisch overzicht van het Belgisch pensioenstelsel, van het aparte pensioenstelsel voor de personeelsleden van de lokale besturen en van de verschillende regeringsmaatregelen, kunnen we niet anders dan vaststellen dat ons wettelijk pensioen (eerste pijler) steeds meer wordt uitgehold. Meer en meer wordt een beroep gedaan op een aanvullend pensioen (tweede pijler), het persoonlijke en individuele pensioensparen (derde pijler) en het persoonlijke spaargeld of vastgoed (vierde pijler).

Specifiek voor de lokale besturen, dat een eigen pensioenstelsel kent, moeten we spreken over een steeds verder gaande onderfinanciering van de pensioenen van de statutaire personeelsleden door overmatige contractualisering, laattijdige benoemingen en een gebrek aan solidariteit. In het verleden heeft men dit trachten op te vangen met de responsabiliseringsbijdrage voor statutairen enerzijds en met een aanvullend pensioen voor contractuelen. Maar deze regelingen worden ook steeds verder uitgehold. Het belangrijkste resultaat hiervan is dat de solidariteit vermindert, dat tegelijkertijd de toegang tot het pensioen moeilijker wordt en dat de pensioenbedragen lager uitvallen. Het gemengde pensioen maakt het verhaal nog minder mooi.

De financiering van onze sociale zekerheid staat dus onder een enorme druk en dit heeft vooral te maken met de huidige politieke keuzes. ACOD LRB zal tijdens het congres sterke eisen formuleren ter vrijwaring van de solidariteit en van ons pensioenstelsel.

Een klimaat-neutrale en circulaire economie

Op dit vlak wil ACOD LRB ervoor zorgen dat de samenleving de juiste keuzes maakt. We pleiten voor een rechtvaardige transitie en willen de werknemers hiervoor ondersteunen en verdedigen.

Klimaatverandering kan immers het economische systeem ombuigen naar een meer duurzame, rechtvaardige en gelijke toekomst, met meer welzijn en welvaart voor iedereen.

Een circulaire economie gaat veel efficiënter om met grondstoffen en behoudt natuurlijke rijkdommen. Het kopen en bezitten van goederen staat niet langer centraal, wel de vraag hoe de bevolking zoveel mogelijk nut kan halen uit goederen en diensten.

Het ambtenarenstatuut, kern van de democratie

ACOD LRB betreurt de vele aanvallen op het ambtenarenstatuut en pleit voor het behoud van het statuut. Contractuele tewerkstelling moet de uitzondering blijven. Bovendien hechten wij veel belang aan de beginselen van een seculier bestuur. Dat staat immers borg voor de neutraliteit in de behandeling van de gebruikers. De volgende argumenten pleiten voor de keuze voor de statutaire betrekking.

- Gelijke behandeling in objectief gelijke omstandigheden.
- Continuïteit van de dienstverlening.
- Het algemeen belang primeert boven de individuele belangen.
- Selectie en loopbaan verlopen op basis van de verdiensten van de werknemer.
- Het geeft werkzekerheid en garandeert onafhankelijkheid van de politieke klasse.

Samen sterk met vluchtelingen wereldwijd

De jongste jaren is de situatie van mensen zonder papieren, vluchtelingen en migranten enorm verslechterd. We constateren dat het asiel- en migratiebeleid zowel in België als in andere Europese landen steeds restrictiever is geworden. Als socialistische vakbond willen we een alternatief uitwerken voor het onmenselijke beleid dat burgers tegen elkaar opzet en uitspeelt en waarvan de uitbuiting van mensen zonder papieren een extreem voorbeeld is. We stellen een samenlevingsmodel van gelijkheid en solidariteit voor, met rechten en plichten voor alle burgers.

Fiscale rechtvaardigheid

Dit thema handelt voornamelijk over belastingontduiking. België prijkt tussen de koplopers op het vlak van belastingontduiking, omdat jaarlijks 22 tot 31 miljard euro verdwijnt uit de staatskas. Bovendien wordt de witteboordencriminaliteit nauwelijks juridisch vervolgd of politiek veroordeeld.

Meer nog, het aantal personeelsleden bij de belastingdiensten slinkt fenomenaal en ook de gespecialiseerde politiediensten kampen met een aanzienlijk personeelstekort.

De gevolgen van belastingontduiking en fiscale fraude zijn tweeledig:
- verarming van de burgers en de huishoudens die meer bijdragen
- verzwakking van de voorzieningen die toegang bieden tot levensnoodzakelijke middelen en diensten en vooral dan van de met belastinggeld gefinancierde overheidsdiensten.

De fiscale ongelijkheid moet bestreden worden en we maken een alternatief op om te komen tot meer fiscale rechtvaardigheid.

Deprivatisering: op weg naar de herovering van de openbare diensten

De privatiseringsgolf binnen de openbare dienstverlening is alom bekend. Het is vanzelfsprekend dat dit de principes van gelijkheid, continuïteit, universaliteit, toegankelijkheid, veranderlijkheid en onafhankelijkheid in gevaar brengt.

Erger nog, uit studies blijkt dat de privésector de belofte inzake rendabiliteit, kwaliteit van de dienstverlening en toegankelijkheid voor de burgers niet heeft kunnen inlossen. Dan zwijgen we nog over de slechtere arbeidsvoorwaarden en verminderde rechten van de werknemers.

Deprivatisering en ‘hermunicipalisering’ (opnieuw onder gemeentelijk beheer brengen) kunnen een oplossing bieden. Als het gaat over openbare diensten moeten de principes van wettigheid, toegankelijkheid en rechtvaardigheid steeds voorrang krijgen op winst. Hiervoor moet een alternatief uitgewerkt worden dat deze transitie mogelijk maakt.

Wat met evoluties in digitalisering en robotica?

Digitalisering en robotica zullen de organisatie van de samenleving grondig wijzigen. Jobs zullen veranderen en verdwijnen, andere jobs komen in de plaats. Toch moeten we ervoor zorgen dat digitalisering leidt tot meer welvaart en welzijn voor iedereen. We bestrijden de piste van een toename van de precaire tewerkstelling en de toename van de ongelijkheid.

Op dit vlak moet gedacht worden aan vormen van arbeidsduurvermindering. Dit zorgt immers voor een herverdeling van de opbrengsten ten voordele van de werknemers. Hiermee geven we ook een antwoord op de toenemende werkdruk, het verstoorde evenwicht tussen werk en privé en zoveel meer structurele problemen.

Tegelijkertijd moet gezorgd worden voor een voldoende aanbod van vorming en opleiding. Dit is van cruciaal belang om een duurzame transitie waar te maken.

We beseffen dat het hier alweer over politieke keuzes gaat. We zullen een alternatief uitwerken waarin we de gewenste en ongewenste effecten van technologische vernieuwingen in kaart brengen en wegen aanduiden om erop te reageren.

Willy Van Den Berge, Gert Vlasselaer