De laatste cao over het opwaarderen van het beroep van technicus bij De Lijn dateert van 2008. Hoewel het toen slechts over een eerste minimale stap ging, konden de technische diensten er zich in vinden omdat de volgende stappen snel zouden volgen. Nu, twaalf jaar later, weten we wel beter.

Bij de technische diensten is er geen sprake van stilstand, maar wel van achteruitgang. De keuzes die in het verleden werden gemaakt, hebben zware gevolgen voor veel technici, zoals deze in verband met het centrale magazijn, of de cao 2020 voor De Lijn 2020 die in 2018 werd afgesloten. De nefaste invloed op de werking van de technische diensten is enorm. Vele leidinggevende functies verdwenen en ook aan ondersteunende functies kwam een einde. ‘Zelfsturende teams’ was het modewoord van het jaar 2019, wat in de praktijk betekende dat alle werklast van de verdwenen functies op de schouders van de lagere niveaus terechtkwam.

De technische diensten hielden zich echter sterk en de voormalig directeur kwam met een plan voor opwaardering van al de lonen voor de technici. Maar toen het uitgevoerd moest worden, verdween hij samen met zijn plan. In 2020 bleven de problemen sluimeren op de achtergrond. De vragen van het personeel waren nochtans zeer duidelijk. In de cao sociale programmatie 2019-2020 werd een werkgroep Techniek opgericht die een duidelijke opdracht kreeg. ACOD TBM had haar huiswerk goed gemaakt.

Onafwendbare staking

Medio december 2020 echter barstte de bom toen het overleg over het nieuwe loon- en loopbaanmodel vastliep. Het lijkt al maanden meer op een mededelingenforum van de directie waar geen rekening gehouden wordt met de opmerkingen van de vakbonden. Ook de input van de werkgroepen wordt niet meer meegenomen, hoewel net deze een groot deel van de pijnpunten blootlegt bij de technische diensten. De directie ontkent dit met klem en stelt dat zij op veel werven hiermee aan de slag is. Een groter contrast tussen de realiteit op de werkvloer en de gedachtegang van de directie kan er niet zijn.

De stakingsaanzegging werd op 6 december overgemaakt met een zeer duidelijk eisenbundel: loonsverbetering voor iedere technicus; cao’s op basis van de bevindingen van de werkgroep Techniek; het nieuwe wachtsysteem moet voldoen aan de vooropgestelde afspraken; de organisatieverfijning die nu uitgerold wordt, moet over administratieve lastenverlaging gaan; een algemene waardering voor en meer inspraak vanuit de werkvloer met respect voor onze technici.

Tijdens de aanzegging waren het de vakbonden die al het mogelijke deden om de gespreken op gang te houden. Vanuit de directie kwam geen enkel spontaan verzoek om samen te zitten en aan oplossingen te werken. Dit was ook goed voelbaar tijdens de onderhandelingen. We kunnen stellen dat de directie niet echt naar een oplossing zocht. De harde acties werden dus onvermijdelijk.

Op 21 december vond de eerste stakingsdag plaats. Dit was een bewuste keuze van de vakbonden: een actie in de kerstvakantie zou de hinder voor de reizigers en vooral de studenten tot een minimum beperken. Hoewel De Lijn de actiebereidheid minimaliseerde in de media, was de solidariteit binnen de personeelscategorieën een succes. De eerste vraag naar overleg van de directie kwam er al op de stakingsdag zelf, maar al snel bleek het water voor een akkoord nog te diep. Daags nadien was er een nieuwe bijeenkomst, maar ook hier werden de cruciale stappen niet gezet om de acties op te schorten.

De directie liet zich de dagen daarna niet van haar beste kant zien. Er volgden niet onmiddellijk nieuwe overlegmomenten, waardoor de staking bleef aanhouden. Pas na een schrijven van de vakbonden naar de sociaal bemiddelaar kwam er een nieuw gesprek op 29 december. Met succes.

Basisakkoord doet meer verhopen

Voor het jaareinde kwam er een fragiel akkoord uit de bus. Ondanks een gezonde achterdocht ten aanzien van de beloftes van de directie, is dit akkoord een basis voor meer. Bovendien werd het gesloten onder toezicht van een sociaal bemiddelaar, wat geruststellend werkt.

Er moet nu een oefening gemaakt worden om de laagste loonschalen sneller op te waarderen. Dit lag voor op het paritair comité van 21 januari 2021. Ook de doorgroeimogelijkheden binnen het huidige loonbeleid zullen behouden blijven als er een nieuw loonbeleid komt. De werkgroep Techniek wordt erkend en in het eerste kwartaal zal er gecommuniceerd worden naar de werkvloer over de verbeterpunten. De werkvloer wordt ook actief berokken in dit proces en de resultaten zullen aan bod komen in een paritaire werkgroep in mei 2021.Voor het wachtstelsel kwam er tegen 21 januari 2021 een voorstel om de regeling van recup-uren te behouden. De administratieve lastenverlaging wordt meegenomen binnen de werkgroep techniek.

In een volgende editie lees je beslist meer over de vorderingen van de uitwerking van het basisakkoord, die ongetwijfeld voor een groot deel zullen afhangen van de houding en voorstellen van de directie. Hoe dan ook zal ACOD TBM steeds klaarstaan om u te vertegenwoordigen. Een veilig en gezond 2021 toegewenst!

Stan Reusen