De komende weken zullen uitwijzen of de Belgische spoorwegen en de overheid de inzet van het personeel tijdens de gezondheidscrisis crisis zullen waarderen. De keuze is vrij simpel: ofwel gaan we naar een doorstart van het sociaal overleg met nodige erkenning voor de inspanningen die het personeel heeft geleverd, ofwel gaan we naar een mislukking, wat zeker niet onze ambitie is.

Gedurende de gehele coronacrisis prees iedereen in dit land de inzet van het spoorwegpersoneel. Dat het treinverkeer essentieel is voor het functioneren van onze samenleving, hoeft geen betoog meer. Koning Filip heeft dit bovendien sterk beklemtoond op woensdag 24 maart door de trein te nemen van Brussel-Luxemburg naar Ottignies en het spoorwegpersoneel te loven voor de geleverde inspanningen. Een signaal dat we uiteraard weten te waarderen.

Toch mag het niet alleen bij symboliek blijven. Ook in de jaren voor de coronacrisis werden zeer grote inspanningen geleverd door het personeel om van ons bedrijf een performante onderneming te maken. Met resultaat: de reizigersaantallen zaten tot de pandemie in de lift, de tevredenheidsbarometer stond nog nooit zo hoog en de stiptheid verbeterde. Dit werd bereikt met minder personeel, dat de situatie compenseerde met veel inzet.

De volgende jaren worden zeer belangrijk. De toekenning van het exclusiviteitscontract – de ‘direct award’ – voor de openbare dienstverlening gedurende de komende 10 jaar is van zeer groot belang voor de NMBS en vooral ook voor het spoorwegpersoneel. Bovendien moeten een nieuw beheerscontract en ondernemingsplan voorgesteld worden.

De ambitie om deze doelstellingen te kunnen verwezenlijken staat of valt met een goed personeelsbeleid. Niet alleen een rechtvaardige verloning is essentieel, voldoende opgeleid personeel ter beschikking hebben is een must, samen met veilige en aangename werkomstandigheden.

Het is van belang dat het sociaal overleg tot een goed einde wordt gebracht en dat er niet alleen kwistig met schouderklopjes wordt gestrooid. Schouderklopjes zijn leuk, maar je plukt er geen vruchten mee op het moment dat je met pensioen gaat.

De gezondheidscrisis is zeker niet achter de rug en de gevolgen ervan zullen ons een lange tijd achtervolgen, niet alleen in de samenleving maar ook bij de Belgische spoorwegen. Er wachten ons grote spooruitdagingen.

Sociaal overleg op weg naar doorstart of mislukking?

Op het interprofessionele niveau was er op maandag 29 maart de nationale staking voor een indicatieve loonnorm en de verhoging van de minimumlonen tot 14 euro per uur of 2.300 euro bruto per maand. Aangezien de loonnorm ook bij de Belgische spoorwegen van toepassing is en bepaalde graden niet aan het minimumloon komen, ondersteunden wij deze actie. De oproep werd door het spoorwegpersoneel goed opgevolgd, hoewel dit misschien minder zichtbaar was naar buiten toe. Hoe het nu voortgaat met de interprofessionele onderhandelingen volgen we uiteraard verder op.

De raamregel – of hoe het niet moet

Het overlegcomité besliste dat wie naar zee zou sporen tijdens de paasvakantie aan het venster zou moeten zitten. Op deze manier wilde men het aantal reizigers naar de kust beperken en het aantal besmettingen met het coronavirus terugdringen. Maar voor de terugreis en voor andere bestemmingen is deze regel niet van toepassing. Begrijpt wie kan.

Dat dit op veel onbegrip stuit, is geen verrassing. Maar de voornaamste vraag is de beheersbaarheid van deze maatregel bij zomerse temperaturen. De CEO van de NMBS, Sophie Dutordoir, kroop in haar pen om de regering te vragen de maatregel te herzien. Haar terechte zorg gaat uit naar de veiligheid van reizigers en personeelsleden. Zoals vele vertrouwelijke brieven werd ook deze gelekt in de media. Meteen was de toon gezet en kwam het tot een zware clash met de regering. De regering bleef bij haar standpunt.

ACOD Spoor had reeds eerder haar ongenoegen geuit over de ondoordachte en eenzijdige maatregelen. Het siert mevrouw Dutordoir wel dat ze opkomt voor het personeel dat geconfronteerd wordt met de gevolgen van zulke beslissing. We volgen de acties in functie van deze maatregel op via verschillende overlegcomités en waken erover dat de veiligheid primeert.

Ludo Sempels